Krew nie pozostaje przeto w bezpośredniej styczności z elementami tkanin, nie dostarcza im bezpośrednio substancyi odżywczych ani nie pobiera od nich produktów przemiany materyi ; wszelka wymiana substancyi pomiędzy krwią i elementami tkaninowemi odbywa się za pośrednictwem limfy: W układ naczyń limfatycznych włączone są węzły czyli tak zwane gruczoły limfatyczne, w których wytwarzają się białe ciałka krwi; spełniają one bardzo ważną funkcyj, a mianowicie posiadają zdolność zatrzymywania niektórych szkodliwych dla ustroju substancyi, które się dostają do limfy lub do krwi. Czy mamy w tym przypadku do czynienia ze zjawiskami tak zw. pinocytozy, polegającym na tem, że leukocyty zmieniają toksyczne substancye na nieszkodliwe, czy z mechanicznem zatrzymywaniem przez gruczoł elementów szkodliwych, czy w końcu z chemicznem wiązaniem z substancyi trujących trudno dziś orzec; w każdym razie Ascher stwierdził, że limfa otrzymana przez masowanie gruczołów limfatycznych i wprowadzona do krwi temu samemu zwierzęciu wywołuje w organizmie bardzo silne zaburzenia. (stabilizator nadgarstka, aparat na halluksy)
Limfę otrzymać możemy z każdego większego naczynia limfatycznego. Najłatwiej otrzymujemy czystą limfę z worka limfatyczno-językowego zaby, wstrzykując jej pod skórę 2 krople 1 0/0 roztworu gdy po upływie paru godzin zawiesimy żabę pionowo, cały pęcherzyk wypełnia się przezroczystą limfą. (więcej…)